Bir çok kullanıcı farklı nedenlerden dolayı gsm veya adsl modem’de port yönlendirme yapması gereklidir. Aslında oldukça kolay olan bu işlem çok karşılaşılmadığı için plc programcıları tarafından fazla bilinmez. Bu yazımızda sizlere açıklamaya çalışacağım.

Öncelikle neden port yönlendirmeye ihtiyacımız olduğunu açıklayalım. İnternete bağlı tüm modemler farklı ip adreslerine sahiptir. Aynı ip adresinde dünyanın her hangi bir yerinde bir modem daha olamaz. Modemler statik(kalıcı) veya dinamik(değişken) ip adresine sahip olabilir. Dinamik ip adresi modemin her açılıp kapandığında rastgele bir ip adresi alması demektir. İnternet hizmeti aldığınız kurumdan statik ip adresi talep edebilirsiniz. Böylece modem her zaman aynı ip adresine sahip olacaktır.

Modemin ip adresi internet ağında kullanılır. Modeme bağlı cihazlar bu ip adresinden bağımsız fakat belli bir sistemde ip adresi alırlar. Bir modeme bağlı olan tüm cihazların ip adreslerinin ilk üç baytı aynıdır. Örneğin Modem ip adresimiz 10.5.25.13 olsun, modeme bağlı cihazlar ise 192.168.0.5, 192.168.06 ve 192.168.0.7 olabilir. Genellikle modemlerde ilk üç bayt 192.168.0 veya 192.168.1 şeklinde olur. Bazı modemlerde bu ilk üç bayt seçilebilir. Son bayt ise modem adresidir ve genellikle 1 olur. Yani 192.168.0.1 veya 192.168.1.1 modem dahili ip adresi, 10.5.25.13 modem harici ip adresidir. Bu yapıda sizin bilgisayarınız internette dolaşırken modem ip adresi ile dolaşır. İp adresi gösteren bir siteyi ziyaret  ettiğinizde modem ip adresi görebilirsiniz. Google’a ip adresim yazıp aratırsanız bu tür siteler bulabilirsiniz.

Peki aynı lokal ağda üç bilgisayar aynı ip adresi ile dolaştığı halde bilgiler birbirine neden karışmıyor? Bu sorunun cevabı port numarasında gizlidir. Modem alt ip adreslerindeki bilgisayarların internet üzerindeki işlemlerini rastgele tayin ettiği port adresleri ile takip eder. İnternet exploler programları 80 nolu port’dan çalışır fakat modemin tayin ettiği port adresi bundan farklı olarak ikincil bir adrestir.

Şimdi asıl konumuza dönelim. Biz internet üzerinden plc’ye veya Scada webserver’ına erişmek istiyoruz. İlk önce modemin dahili ip adresinin ilk üç baytını bilip uygun şekilde plc’ye ip adresi tanımlamalıyız. Bunun için bilgisayarımızı modeme bağlayıp, bilgisayar ip ayarlarını otomatik yapalım. Bilgisayar hangi ip adresini aldığını öğrenelim. Sonra ilk üç bayt aynı ve son bayt 0 ve 1 den faklı olacak şekilde plc’ye ip adresi tanımlayalım.

İkinci olarak plc haberleşme protokolüne göre hangi portdan haberleşeceğini bilmeliyiz. Profinet 102, Modbus 502 nolu port standartdır. Bazı cihazlarda bu port adresleri değiştirilebilir. Biz port adresini ve plc ip adresini bulduktan sonra modem’de port yönlendirme yapmalıyız. Çünkü modeme internet üzerinden gelen çağrının nereye yönlendirileceğini modeme öğretmeliyiz. Modem’e bağlı üç plc olsun, Plc 1 port 502, Plc 2 port 503, Plc 3 port 504 olsun. Modem harici ip adresi 10.5.25.13 dür. Scada her plc için bu ip adresine 502, 503 veya 504 nolu portlardan çağrı gönderecek. Modem aldığı çağrının geldiği port numarasına göre dahili ip adreslerinden birine yönlendirecek, aldığı cevabıda Scada’ya gönderecek. Bu işlemin olabilmesi için modemin hangi portun hangi dahili ip adresine yönlendirileceğini bilmesi lazım. Google’a modem markası ve port yönlendirme şeklinde aratırsanız bir çok bilgi bulabilirsiniz. Port yönlendirme ayarlarını bitirdikten sonra bu adresden test edebilirsiniz.  http://www.t1shopper.com/tools/port-scan/ Host name or ip address kısmına modem harici ip adresini, Scada this list of port numbers kısmına port numarasını yazıp scan butonuna basınız. Sonuç “isn’t responding” ise yönlendirme olmamış demektir. Bu test esnasında plc’nin çalışır durumda olması gereklidir. Çünkü çağrıya cevap verecek olan plc’dir.

Port testini başarılı şekilde bitirdikten sonra Scada ile çalışmalara başlayabiliriz.